Jak uzyskać uprawnienia do projektowania, instalowania i konserwacji systemów zabezpieczeń technicznych?

Jak uzyskać uprawnienia do projektowania, instalowania i konserwacji systemów zabezpieczeń technicznych?

W dobie rosnących zagrożeń, które mają coraz bardziej zróżnicowany i złożony charakter, kompetencje w zakresie systemów zabezpieczeń technicznych i powiązań z całym systemem zarządzania bezpieczeństwem nabierają szczególnego znaczenia. Otoczenie prawno-normatywne i branżowe dotyczące kompetencji i kwalifikacji pracowników zabezpieczenia technicznego (w tym w szczególności projektantów, instalatorów i konserwatorów systemów zabezpieczeń technicznych) ma swoją długą i trudną historię, ale dynamizm współczesnego świata wymusza odpowiednią strukturalizację tych elementów.

W tym artykule przybliżę, co tak naprawdę oznacza być pracownikiem zabezpieczenia technicznego, na czym polega wpis na listę kwalifikowanych pracowników zabezpieczenia technicznego, dlaczego kurs KPZT to coś więcej niż tylko formalność – i wreszcie, jak autoryzacja TECHOM przekłada się na zdolność firmy do działania na rynku w zgodzie z wymaganiami PN-EN 16763 Usługi w zakresie systemów ochrony przeciwpożarowej i systemów zabezpieczeń technicznych.

Finalnie – to jakie są uprawnienia do projektowania, instalowania i konserwacji systemów zabezpieczeń technicznych?

👤 Wpis na listę kwalifikowanych pracowników zabezpieczenia – zasady formalne

Formalnie rzecz ujmując pracownik zabezpieczenia technicznego to osoba wpisana na listę kwalifikowanych pracowników zabezpieczenia technicznego. Zgodnie z art. 27 ustawy o ochronie osób i mienia na listę kwalifikowanych pracowników zabezpieczenia technicznego wpisuje się osobę, która:

• ukończyła 18 lat,
• posiada obywatelstwo polskie lub obywatelstwo innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym,
• ma pełną zdolność do czynności prawnych,
• nie była skazana prawomocnym wyrokiem za przestępstwo umyślne i nie toczy się przeciwko niej postępowanie karne o takie przestępstwo,
• posiada nienaganną opinię wydaną przez właściwego ze względu na jej miejsce zamieszkania komendanta powiatowego (rejonowego, miejskiego) Policji, sporządzoną na podstawie aktualnie posiadanych przez Policję informacji albo – w przypadku obywatela innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym oraz obywatela polskiego zamieszkałego na terenie tych państw – przez organ odpowiedniego szczebla i kompetencji tych państw, właściwy ze względu na miejsce zamieszkania tej osoby,
• posiada zdolność fizyczną i psychiczną do pracy stwierdzoną orzeczeniem lekarskim, wydanym przez lekarza uprawnionego do przeprowadzania badań, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 229 § 8 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2025 r. poz. 277),
• posiada wykształcenie co najmniej zawodowe techniczne o specjalności elektronicznej, elektrycznej, łączności, mechanicznej, informatycznej lub ukończyła kurs pracownika zabezpieczenia technicznego albo została przyuczona do wymienionych zawodów na podstawie przepisów ustawy z dnia 22 marca 1989 r. o rzemiośle (Dz. U. z 2020 r. poz. 2159).

Szczegółowa ścieżka formalna jest zwięźle wyjaśniona na stronie rządowej: https://www.biznes.gov.pl/pl/portal/ou23

 🔧 Do czego uprawniony jest kwalifikowany pracownik zabezpieczenia technicznego?

Zgodnie z przepisami ustawy o ochronie osób i mienia, ochrona osób i mienia realizowana w formie zabezpieczenia technicznego obejmuje:

• montaż elektronicznych urządzeń i systemów alarmowych, sygnalizujących zagrożenie chronionych osób i mienia, oraz eksploatacji, konserwacji i naprawach w miejscach ich zainstalowania,
• montaż urządzeń i środków mechanicznego zabezpieczenia oraz ich eksploatacji, konserwacji, naprawach i awaryjnym otwieraniu w miejscach zainstalowania.

Projektowanie systemów zabezpieczeń technicznych nie jest ujęte w przepisach tej ustawy. Czy w takim razie projektant systemów zabezpieczeń technicznych nie musi być wpisany na listę kwalifikowanych pracowników zabezpieczenia technicznego? Formalnie nie musi być, ale podejście rynku często jest inne.  Większość organizacji branżowych, a także Sektorowa Rada ds. Kompetencji – Ochrona i Bezpieczeństwo Mienia i Osób prezentują jednoznaczne stanowisko: projektant powinien być wpisany na listę kwalifikowanych pracowników zabezpieczenia technicznego. Nie można bowiem dopuścić, aby osoba, która potencjalnie była karana i nie posiada pozytywnej opinii z policji uzyskała możliwość realizacji tak istotnej czynności jak projektowanie systemów zabezpieczeń – nie tylko w obiektach podlegających obowiązkowej ochronie!

Poza instalowaniem, konserwacją i – jak wykazano powyżej – projektowaniem, osoba wpisana na listę kwalifikowanych pracowników zabezpieczenia technicznego uprawniona jest również do (art. 27 ust. 4. Ustawy o ochronie osób i mienia):

• opracowywania planu ochrony w zakresie zabezpieczenia technicznego,
• organizowania i kierowania zespołami pracowników zabezpieczenia technicznego.

👤 Zawód: pracownik zabezpieczenia technicznego – fundamenty systemu bezpieczeństwa

Kompetencje i kwalifikacje pracownika zabezpieczenia technicznego to zagadnienie de facto rozłączne od wpisu na listę kwalifikowanych pracowników zabezpieczenia technicznego. Sam wpis można bowiem uzyskać nie posiadając specjalistycznego przeszkolenia – to zaszłość historyczna w ustawie, która jest niekompatybilna z innymi przepisami prawa, w tym np. przepisami implementującymi Dyrektywę CER o odporności podmiotów krytycznych (ustawa o zarządzaniu kryzysowym), czy też przepisami resortowymi (np. MON).

Jaka więc jest ścieżka nabywania kompetencji dla pracowników zabezpieczenia technicznego? Podstawą całej ścieżki jest ukończenie kursu pracownika zabezpieczenia technicznego w wyspecjalizowanej placówce kształcenia ustawicznego działającej w systemie oświaty – taką placówkę (pod nazwą: Szkoła Elektronicznych Systemów Zabezpieczeń, nr w Rejestrze Szkół i Placówek Oświatowych: 127157) prowadzi Zakład TECHOM.

To stanowisko znajduje potwierdzenie w przepisach resortowych (np. MON) i standardach branżowych, wspieranych przez normy i specyfikacje techniczne dotyczące kompetencji i kwalifikacji personelu w branży zabezpieczeń. Precyzując, wymóg posiadania ukończonego kursu pracownika zabezpieczenia technicznego – w tym dla osób, które projektują, a nie tylko instalują i konserwują – wynika z:

1. Wojskowych dokumentów normatywnych
2. Załącznika 1 do Narodowego Programu Ochrony Infrastruktury Krytycznej 2023: Standardy służące zapewnieniu sprawnego funkcjonowania infrastruktury krytycznej – dobre praktyki i rekomendacje
3. Praktyki branżowej, odnoszącej się do kompletnego otoczenia prawno-normatywnego

Z kolei normy i specyfikacje techniczne, które wspierają to ugruntowane stanowisko są następujące:

• PN-EN 16763 Usługi w zakresie systemów ochrony przeciwpożarowej i systemów zabezpieczeń technicznych
• PKN-CLC/TS 50131-7 Systemy alarmowe. Systemy sygnalizacji włamania i napadu. Część 7: Wytyczne stosowania
• PN-EN 62676-4 Systemy dozoru wizyjnego stosowane w zabezpieczeniach. Część 4: Wytyczne stosowania
• PN-EN 60839-11-2 Systemy alarmowe i elektroniczne systemy zabezpieczeń. Część 11-2: Elektroniczne systemy kontroli dostępu. Wytyczne stosowania

Kurs kwalifikowanego pracownika zabezpieczenia technicznego (kurs KPZT) prowadzony w TECHOM w dwóch wariantach: online i stacjonarnym, uwzględnia nie tylko kompletne otoczenie prawno-normatywne, ale także odnosi się bezpośrednio do stopni zabezpieczenia (od 1 do 4) wynikających z norm dotyczących systemów telewizji dozorowej (CCTV/VSS), systemów kontroli dostępu (SKD), systemów sygnalizacji włamania i napadu (SSWiN) i Norm Obronnych. Ponadto, autorski program kursu uwzględnia zagadnienia programowe wynikające z Rozporządzenia Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 7 sierpnia 2014r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania.

Ogólnie, polskiej praktyce branżowej kurs KPZT od lat funkcjonuje jako uznany sposób potwierdzenia kwalifikacji zawodowych. Choć formalnie stanowi tylko jeden ze sposobów umożliwiających ubieganie się o wpis na listę KPZT, to jego posiadanie:

• stanowi podstawę do oceny kompetencji projektantów, instalatorów i konserwatorów w przetargach publicznych, zamówieniach, w trakcie audytów, certyfikacji lub kontroli,
• jest niezbędne aby realizować usługi zabezpieczenia technicznego dla wojska lub infrastruktury krytycznej,
• jest wymagane przez wielu inwestorów i podmioty zamawiające, jako element potwierdzający zdolność zawodową w obszarze zabezpieczeń technicznych.

W praktyce, ukończenie kursu KPZT w TECHOM daje rzeczywistą przewagę na rynku – otwiera drogę do zatrudnienia, umożliwia obsługę złożonych systemów, a także – co niezwykle istotne – pozwala firmie na ubieganie się o certyfikację usług na zgodność z PN-EN 16763.

Nasz kurs pracownika zabezpieczenia technicznego jest ujęty na początku naszej ścieżki kompetencyjnej dla projektantów, instalatorów i konserwatorów systemów zabezpieczeń technicznych.

🛠️ Kurs KPZT to nie wszystko – co jeszcze jest wymagane?

Zaświadczenie o ukończeniu kursu pracownika zabezpieczenia technicznego powinno być uzupełnione następującymi dokumentami:

✅ Autoryzacją TECHOM, która wydawana jest firmom zatrudniającym co najmniej jednego absolwenta kursu KPTZ w TECHOM i spełniającym podstawowe wymagania określone w normie PN-EN 16763.

✅ świadectwem kwalifikacyjnym, wydanym zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, uprawniającym do zajmowania się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci na stanowisku eksploatacji lub dozoru w zakresie urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych o napięciu znamionowym nie wyższym niż 1 kV.

Z kolei firma, która zatrudnia osoby posiadające zaświadczenie o ukończeniu kursu TECHOM i Autoryzację TECHOM, powinna posiadać wydany przez Jednostkę Certyfikującą TECHOM certyfikat zgodności z normą PN-EN 16763.

📚 Podsumowanie: jaka jest rola kursu KPZT w procesie oceny kompetencji i co trzeba zrobić aby uzyskać uprawnienia do projektowania, instalowania i konserwacji systemów zabezpieczeń technicznych?

Choć wpis na listę kwalifikowanych pracowników zabezpieczenia technicznego nie wymaga obowiązkowo ukończenia kursu, to w praktyce to właśnie kurs KPZT stanowi najczęściej wybierany i honorowany dokument w procesie oceny kompetencji pracownika zabezpieczenia technicznego.

Podsumowując: aby móc realizować czynności z zakresu projektowania, instalowania i konserwacji systemów zabezpieczeń technicznych, należy:

📌ukończyć kurs pracownika zabezpieczenia technicznego w zakresie projektowania, instalowania, konserwacji, odbioru i eksploatacji systemów zabezpieczeń technicznych stopni 1-4/NO w TECHOM – w wersji online lub stacjonarnej (do wyboru).

📌posiadać aktualną Autoryzację TECHOM,

📌posiadać świadectwo kwalifikacyjne, wydane zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, uprawniające do zajmowania się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci na stanowisku eksploatacji lub dozoru w zakresie urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych o napięciu znamionowym nie wyższym niż 1 kV.

📌pracować w firmie, która posiada certyfikat zgodności z PN-EN 16763 – TECHOM prowadzi certyfikację podmiotów w tym zakresie.

Jeśli chcesz porozmawiać o tym, jak uzyskać autoryzację lub włączyć się w systemowe działania na rzecz jakości w branży zabezpieczeń technicznych – jesteśmy do dyspozycji.