Jak uzyskać uprawnienia do projektowania instalacji SSP?
Aktualne wymagania prawno-normatywne wobec projektantów, instalatorów i konserwatorów systemów sygnalizacji pożarowej.
Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej jest podstawowym dokumentem odniesienia. Zawiera ona przepisy wskazujące w sposób ogólny na aspekt uprawnień, kompetencji i kwalifikacji projektantów, instalatorów i konserwatorów.
- Art. 4 ust 2: Czynności z zakresu ochrony przeciwpożarowej mogą wykonywać osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje
- Art. 6 ust. 2: Autorzy dokumentacji projektowej są obowiązani zapewnić jej zgodność z wymaganiami ochrony przeciwpożarowej.
Poza Ustawą, istnieją akty wykonawcze zawierające przepisy wskazujące na projektanta – czyli osobę, która powinna mieć jakieś uprawnienia lub kwalifikacje:
- §5 Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie uzgadniania projektu zagospodarowania działki lub terenu, projektu architektoniczno-budowlanego, projektu technicznego oraz projektu urządzenia przeciwpożarowego pod względem zgodności z wymaganiami ochrony przeciwpożarowej, który narzuca obowiązek uzgadniania projektu przez projektanta we współpracy z rzeczoznawcą
- §207 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, który określa ogólne zasady projektowania z zachowaniem bezpieczeństwa pożarowego.
- § 3 Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów.
Ważnym uzupełnieniem obowiązujących przepisów prawnych są normy oraz specyfikacje techniczne, które doprecyzowują, w jaki sposób usługodawcy działający w obszarze systemów sygnalizacji pożarowej powinni potwierdzać swoje kwalifikacje. We wcześniejszej, już wycofanej specyfikacji PKN-CEN/TS 54-14:2006 pt. Systemy sygnalizacji pożarowej – Część 14: Wytyczne planowania, projektowania, instalowania, odbioru, eksploatacji i konserwacji, kwalifikacje osób fizycznych lub prawnych były opisane w sposób ogólny – analogicznie do zapisów Ustawy o ochronie przeciwpożarowej.
Natomiast w aktualnej wersji tej specyfikacji, tj. PKN-CEN/TS 54-14:2020-09, jako dokument odniesienia wprost przywołano normę PN-EN 16763:2017, która precyzyjnie określa wymagania w zakresie świadczenia usług w zakresie systemów zabezpieczeń przeciwpożarowych i systemów alarmowych. Tego rodzaju zmiana ma charakter ewolucyjny i stanowi istotny krok w kierunku uporządkowania standardów branżowych w skali krajowej i europejskiej.
To jak to jest – jakie są uprawnienia do projektowania SSP?
Na polskim rynku wykształcił się dominujący model potwierdzania kwalifikacji i kompetencji usługodawców w zakresie systemów ochrony przeciwpożarowej. Polega on na tym, że niektórzy inwestorzy oraz rzeczoznawcy ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych wymagają od wykonawców ukończenia specjalistycznych kursów lub szkoleń z zakresu projektowania, instalowania i konserwacji systemów sygnalizacji pożarowej – prowadzonych przez niezależne jednostki szkoleniowe. Rekomendowane jest również uzupełnienie tych szkoleń o dodatkowe przeszkolenie produktowe u konkretnego producenta systemu.
Takie podejście znajduje swoje odzwierciedlenie m.in. w następujących dokumentach branżowych:
- Wytyczne projektowania instalacji sygnalizacji pożarowej SITP WP-02:2021,
- Załącznik 1 do Narodowego Programu Ochrony Infrastruktury Krytycznej 2023 pt. Standardy służące zapewnieniu sprawnego funkcjonowania infrastruktury krytycznej – dobre praktyki i rekomendacje.
Szkolenia spełniające powyższe wymagania – uprawniające do prowadzenia prac projektowych, instalacyjnych oraz konserwacyjnych w obszarze SSP – oferuje TECHOM, będący wyspecjalizowaną, niezależną placówką kształcenia ustawicznego:
👉 Zobacz szczegóły kursu TECHOM – Projektowanie, instalowanie i konserwacja SSP
Warto jednak podkreślić, że zarówno polski, jak i europejski rynek usług w zakresie ochrony przeciwpożarowej zmierza obecnie w stronę kolejnego etapu – formalnej certyfikacji kompetencji personelu zgodnie z wymaganiami normy PN-EN 16763:2017. Dokument ten określa precyzyjne kryteria świadczenia usług w zakresie systemów zabezpieczeń – w tym kompetencje projektantów, instalatorów i serwisantów systemów sygnalizacji pożarowej – i staje się coraz ważniejszym punktem odniesienia dla świadomych inwestorów oraz organizacji certyfikujących.
Czy do projektowania SSP trzeba mieć uprawnienia budowlane?
Nie. Projekty wykonawcze SSP nie podlegają pod uprawnienia budowlane. W tym aspekcie Stowarzyszenie POLALARM i Polska Izba Inżynierów Budownictwa zawarły porozumienie, które wskazuje na rozłączny charakter kompetencji do projektowania SSP i uprawnień budowlanych. Porozumienie do pobrania tutaj (link).
Niemniej, jeśli obiekt budowlany jest w fazie projektowania lub planowane są projekty instalacji elektrycznych, elektroenergetycznych lub telekomunikacyjnych, których zakres jest szerszy niż zaprojektowanie zasilania i wzajemnych połączeń dla projektowanego SSP, to wskazane jest posiadanie uprawnień budowlanych w odpowiednich specjalnościach.
Podsumowanie – jak uzyskać uprawnienia do projektowania SSP?
Osoba, która zamierza zajmować się projektowaniem powinna:
- ukończyć kurs projektowania, instalowania i konserwacji SSP w TECHOM,
- ukończyć szkolenia u wybranych przez siebie producentów SSP – w ramach kursu TECHOM można uzyskać certyfikat POLON 6000,
- posiadać świadectwo kwalifikacyjne, wydane zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, uprawniające do zajmowania się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci na stanowisku eksploatacji lub dozoru w zakresie urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych o napięciu znamionowym nie wyższym niż 1 kV.
Dodatkowo, podmiot, w którym pracują osoby spełniające powyższe wymagania powinien posiadać certyfikat zgodności z PN-EN 16763.
