Kiedy firma musi uzyskać świadectwo bezpieczeństwa przemysłowego?
Wprowadzenie
Świadectwo bezpieczeństwa przemysłowego to dokument, który potwierdza zdolność firmy do ochrony informacji niejawnych o klauzulach „poufne”, „tajne” lub „ściśle tajne”. Wydają je Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego (ABW) lub Służba Kontrwywiadu Wojskowego (SKW), po przeprowadzeniu szczegółowych postępowań sprawdzających.
🔐 1. Gdy kontrakt wymaga dostępu do informacji chronionych
Jeśli przedsiębiorca zamierza realizować umowy, które obejmują dostęp do materiałów niejawnych o klauzuli co najmniej „poufne” – świadczenie usługi wymaga posiadania świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego. Dotyczy to szczególnie:
- przetargów i zleceń z sektora publicznego (urzędów centralnych, służb mundurowych – w szczególności wojska, infrastruktury krytycznej i wielu innych podmiotów),
- kontraktów międzynarodowych (NATO, UE, ESA).
Umowy obejmujące informacje o klauzuli „zastrzeżone” nie wymagają świadectwa, ale przedsiębiorca musi wykazać zdolność do ochrony tych informacji (TECHOM wspiera we wdrożeniu takiej zdolności).
2. Wyjątek: działalność jednoosobowa
Przepisy Ustawy o ochronie informacji niejawnych przewidują wyjątek. Jeśli przedsiębiorca działa jednoosobowo i osobiście, bez zatrudniania innych – nie musi posiadać świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego. Wystarczy, że on sam posiada:
- poświadczenie bezpieczeństwa (co najmniej do klauzuli „poufne”),
- zaświadczenie o szkoleniu w zakresie ochrony informacji niejawnych (TECHOM wspiera w tym zakresie),
3. Jakie stopnie świadectw istnieją?
Decydując się na świadectwo, firma wybiera spośród trzech stopni zdolności ochronnych:
- Pierwszy stopień – pełna zdolność, w tym przetwarzanie w akredytowanym systemie teleinformatycznym.
- Drugi stopień – zdolność umożliwiająca przechowywanie materiałów niejawnych w siedzibie przedsiębiorcy, ale bez możliwości ich wytwarzania.
- Trzeci stopień – ochrona informacji niejawnych z wyłączeniem przetwarzania we własnych obiektach (np. tylko w obiektach zleceniodawcy).
Stopień dobiera się w zależności od formy i zakresu przetwarzania informacji dokumentacyjnych czy elektronicznych.
4. Czas ważności i kaskada klauzul tajności
Świadectwa mają czasowe ograniczenie w zależności od klauzuli:
- „ściśle tajne” – 5 lat
- „tajne” – 7 lat
- „poufne” – 10 lat
Dodatkowo korzysta się z tzw. kaskady ważności – świadectwo wyższego stopnia automatycznie obejmuje niższe klauzule (np. „ściśle tajne” → obejmuje także „tajne” i „poufne”).
5. Czy warto przygotować się już wcześniej?
Proces uzyskania świadectwa trwa co najmniej kilka miesięcy (często około roku), ponieważ obejmuje:
- postępowanie bezpieczeństwa przemysłowego – analiza struktury, finansów, wykrywanie powiązań kapitałowych,
- wydanie poświadczeń bezpieczeństwa pracownikom funkcyjnym (pełnomocnik ochrony informacji niejawnych, kierownik kancelarii tajnej, administrator systemu teleinformatycznego, inspektor systemu teleinformatycznego),
- implementacja procedur, instrukcji, zabezpieczeń fizycznych i teleinformatycznych.
Zatem rekomendowane jest, aby rozpocząć procedurę na etapie przygotowań do przetargu – to zwiększa szanse na terminowe uzyskanie świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego i pozwala skutecznie działać w nowych sektorach rynku.
✅ Podsumowanie – Kiedy świadectwo jest konieczne?
| Sytuacja | Świadectwo wymagane? | Alternatywa |
|---|---|---|
| Kontrakty z dostępem do klauzul ≥ „poufne” | Tak | – |
| Klauzula „zastrzeżone” | Nie | ✅ instrukcje, szkolenia |
| Działalność jednoosobowa + osobowe poświadczenie bezpieczeństwa | Nie, gdy informacje niejawne są przetwarzane u zamawiającego | ✅ poświadczenie + szkolenie |
